ប្រវត្តិនៃពិធីសែនក្រុងពាលី
ការសែនក្រុងពាលី ជាបញ្ហាមួយដែលនៅតែមានការប្រទាំងប្រទីសគ្នារវាងព្រះពុទ្ធសាសនា និងអ្នកកាន់ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីខ្មែរ ដោយអ្នកខ្លះនិយាយថាការសែនក្រុងពាលីជាប្រពៃណីបែបព្រហ្មញ្ញសាសនាមិនត្រូវយកមកលាយឡំក្នុងពិធីពុទ្ធសាសនានោះទេ ព្រោះវានាំឱ្យដាច់ត្រ័យសណគមន៍ ។ ឯអ្នកខ្លះទៀតនិយាយថាការសែនក្រុងពាលីមិនមានខុសឆ្គងអ្វីទេ ព្រោះជារឿងពុទ្ធសាសនាដែរ ។ តាមវចនានុក្រមសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ទំព័រទី៧៣៩ ប្រែថា៖ ពិធីសែនក្រុងពាលីជា (កាបូជា, សួយសាអាករ, ពន្ធដារ, ដង្វាយ, សំណែន, ការសង្គ្រោះ, ចំណែកបុណ្យ) ។
ប្រវត្តនៃពិធីសែនក្រុងពាលី
កាលដើមឡើយមានស្តេចក្រុងពាលីមួយអង្គមានបុត្រី ១អង្គ និងបុត្រា ៦អង្គ ។ បុត្រីនេះរៀបអភិសេកជាភរិយារបស់ព្រះបាទជម្ពូបាបកាសដែលជាកូនស្តេចនាគ ហើយត្រូវបានត្រួតត្រា ១៦នគរ ក្នុងជម្ពូទ្វីប ។
នៅពេលដែលព្រះពុទ្ធទ្រង់បានត្រាស់ដឹងក្នុងលោក មានមនុស្សជាច្រើនបានគោរពប្រតិបត្តិ និងដើរតាមមាគា៌ដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គ ។ ហេតុនេះហើយទើបព្រះបាទជម្ពូបាបកាស ខឹងនឹងព្រះពុទ្ធក៏បានទៅប្តឹងបិតាក្មេក គឺស្តេចក្រុងពាលី បន្ទាប់មកស្តេចក្រុងពាលីក៏ទៅជួបជាមួយនឹងព្រះពុទ្ធ ។ ឯព្រះពុទ្ធនឹងស្តេចក្រុងពាលី លោកទាំងពីរធ្លាប់មានឧបនិស្ស័យជាមួយគ្នាតាំងពីទ្រង់ចាប់កំណើតជាសត្វស្វាខ្មៅ រីឯព្រះបាទក្រុងពាលី ជាស្តេចស្វាស បានយកគ្នាជាសំឡាញ់ ។
ស្វាខ្មៅអប់រំស្វាស ឱ្យចេះប្រព្រឹត្តធ្វើអំពើល្អគ្រប់យ៉ាង រួចក៏ប្តេជ្ញាថាគ្រប់ពេលវេលាណាៗទាំងអស់កុំឱ្យខ្ញុំរំលងពីចក្ខុអ្នកឡើយ ។ ពេលនេះស្វាខ្មៅក៏បានចាប់កំណើតជាព្រះពុទ្ធ រីឯស្វាស បានចាប់កំណើតជាក្រុពាលី មានសទ្ធាជ្រះថ្លាសំុបួសក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា តែព្រះពុទ្ធព្រះអង្គទ្រង់មិនអនុញ្ញាតឱ្យបួសទេ ព្រោះព្រះបាទក្រុងពាលីមានខ្លួនមួយកំណាត់ជាសត្វ និងមួយកំណាត់ទៀតជាមនុស្សមិនអាចបួសក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាបានឡើយ គឺបានត្រឹមតែត្រ័យសរណគមន៍ សីលប្រាំ និងកម្មបទ១០ ប៉ុណ្ណោះ ។
ម្យ៉ាងទៀតស្តេចក្រុងពាលីក៏បានសំណូមពរចំពោះព្រះពុទ្ធថា ចាប់ពីពេលនេះតទៅបើមនុស្សទូទៅមានប្រារព្ធធ្វើពិធីអ្វីមួយ សូមឱ្យឧទ្ទិសចែករំលែកបុណ្យឱ្យខ្លួនផង ដើម្បីឆាប់បានរួចភាពជាមនុស្សពាក់កណ្តោលសត្វពាក់កណ្តាល ។
ហេតុនេះហើយទើបអ្នកស្រុកអ្នកភូមិតែងតែមានទម្លាប់តៗគ្នា ឱ្យតែមានពិធីអ្វីមួយគេប្រកាសក្រុងពាលីទាំង៥ មាន៖ បុព្វបេតពលី (ជូនដល់អ្នកស្លាប់) អតិថិពលី (ជូនដល់ជនទូទៅ) ញាតិពលី (ជូនដល់ញាតិ) រាជពលី (ជូនដល់រដ្ឋអំណាច) ទេវតាពលី (ជូនដល់ពពួកទេវតា ជាពិសេសជូនដល់ស្តេចក្រុងពាលីនោះឯង) ។ ឯការច្រឡំកន្លងមកព្រោះយល់មិនច្បាស់ថា ពិធីសែនក្រុងពាលីខ្លះកាន់សីល៥ សីល៨ សីល១០ មិនហ៊ានធ្វើឡើយ ព្រោះខ្លាចដាច់ត្រ័យសរណគមន៍ ។ តែតាមពិតទៅ គឺជារឿងចែករំលែកបុណ្យទៅវិញ ៕
ប្រវត្តនៃពិធីសែនក្រុងពាលី
កាលដើមឡើយមានស្តេចក្រុងពាលីមួយអង្គមានបុត្រី ១អង្គ និងបុត្រា ៦អង្គ ។ បុត្រីនេះរៀបអភិសេកជាភរិយារបស់ព្រះបាទជម្ពូបាបកាសដែលជាកូនស្តេចនាគ ហើយត្រូវបានត្រួតត្រា ១៦នគរ ក្នុងជម្ពូទ្វីប ។
នៅពេលដែលព្រះពុទ្ធទ្រង់បានត្រាស់ដឹងក្នុងលោក មានមនុស្សជាច្រើនបានគោរពប្រតិបត្តិ និងដើរតាមមាគា៌ដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គ ។ ហេតុនេះហើយទើបព្រះបាទជម្ពូបាបកាស ខឹងនឹងព្រះពុទ្ធក៏បានទៅប្តឹងបិតាក្មេក គឺស្តេចក្រុងពាលី បន្ទាប់មកស្តេចក្រុងពាលីក៏ទៅជួបជាមួយនឹងព្រះពុទ្ធ ។ ឯព្រះពុទ្ធនឹងស្តេចក្រុងពាលី លោកទាំងពីរធ្លាប់មានឧបនិស្ស័យជាមួយគ្នាតាំងពីទ្រង់ចាប់កំណើតជាសត្វស្វាខ្មៅ រីឯព្រះបាទក្រុងពាលី ជាស្តេចស្វាស បានយកគ្នាជាសំឡាញ់ ។
ស្វាខ្មៅអប់រំស្វាស ឱ្យចេះប្រព្រឹត្តធ្វើអំពើល្អគ្រប់យ៉ាង រួចក៏ប្តេជ្ញាថាគ្រប់ពេលវេលាណាៗទាំងអស់កុំឱ្យខ្ញុំរំលងពីចក្ខុអ្នកឡើយ ។ ពេលនេះស្វាខ្មៅក៏បានចាប់កំណើតជាព្រះពុទ្ធ រីឯស្វាស បានចាប់កំណើតជាក្រុពាលី មានសទ្ធាជ្រះថ្លាសំុបួសក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា តែព្រះពុទ្ធព្រះអង្គទ្រង់មិនអនុញ្ញាតឱ្យបួសទេ ព្រោះព្រះបាទក្រុងពាលីមានខ្លួនមួយកំណាត់ជាសត្វ និងមួយកំណាត់ទៀតជាមនុស្សមិនអាចបួសក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាបានឡើយ គឺបានត្រឹមតែត្រ័យសរណគមន៍ សីលប្រាំ និងកម្មបទ១០ ប៉ុណ្ណោះ ។
ម្យ៉ាងទៀតស្តេចក្រុងពាលីក៏បានសំណូមពរចំពោះព្រះពុទ្ធថា ចាប់ពីពេលនេះតទៅបើមនុស្សទូទៅមានប្រារព្ធធ្វើពិធីអ្វីមួយ សូមឱ្យឧទ្ទិសចែករំលែកបុណ្យឱ្យខ្លួនផង ដើម្បីឆាប់បានរួចភាពជាមនុស្សពាក់កណ្តោលសត្វពាក់កណ្តាល ។
ហេតុនេះហើយទើបអ្នកស្រុកអ្នកភូមិតែងតែមានទម្លាប់តៗគ្នា ឱ្យតែមានពិធីអ្វីមួយគេប្រកាសក្រុងពាលីទាំង៥ មាន៖ បុព្វបេតពលី (ជូនដល់អ្នកស្លាប់) អតិថិពលី (ជូនដល់ជនទូទៅ) ញាតិពលី (ជូនដល់ញាតិ) រាជពលី (ជូនដល់រដ្ឋអំណាច) ទេវតាពលី (ជូនដល់ពពួកទេវតា ជាពិសេសជូនដល់ស្តេចក្រុងពាលីនោះឯង) ។ ឯការច្រឡំកន្លងមកព្រោះយល់មិនច្បាស់ថា ពិធីសែនក្រុងពាលីខ្លះកាន់សីល៥ សីល៨ សីល១០ មិនហ៊ានធ្វើឡើយ ព្រោះខ្លាចដាច់ត្រ័យសរណគមន៍ ។ តែតាមពិតទៅ គឺជារឿងចែករំលែកបុណ្យទៅវិញ ៕
Post a Comment